Szopki Bożonarodzeniowe
Foto: Piotr Florek (lca.pl)

Ze Å›wiÄ™tem Bożego Narodzenia wiąże siÄ™ wiele wierzeÅ„ ludowych: woda w źródÅ‚ach i potokach w tym dniu zamienia siÄ™ w wino, miód, a nawet zÅ‚oto (po zaczerpniÄ™ciu nie jest już wodÄ…), co mogÄ… rozpoznać tylko osoby niewinne. W tym dniu zakwita kwiat paproci, drzewa owocowe, nad kwitnÄ…cÄ… jabÅ‚oniÄ… otwiera siÄ™ niebo, ptaki i bydÅ‚o (z wyjÄ…tkiem konia, który nie byÅ‚ przy narodzeniu Chrystusa) mówiÄ… ludzkim gÅ‚osem, roÅ›liny pochylajÄ… siÄ™ ku ziemi, aby uczcić Chrystusa; na pamiÄ…tkÄ™ dawnej wieczerzy za zmarÅ‚ych w niektórych regionach spożywano w milczeniu posiÅ‚ek, zostawiano wolne miejsce dla goÅ›cia (zwÅ‚aszcza na wigilii); w tym dniu i w okresie Å›wiÄ…tecznym (Boże Narodzenie ma swojÄ… oktawÄ™, czyli okres poÅ›wiÄ…teczny) nie wykonywano żadnych prac. Dokonywano też czynnoÅ›ci magicznych, majÄ…cych zapewnić urodzaje.

Na podstawie pogody w kolejnych dniach od 25 grudnia do 6 stycznia wróżono, jaka bÄ™dzie pogoda w kolejnych miesiÄ…cach przyszÅ‚ego roku. Od Bożego Narodzenia w KoÅ›ciele rzymskokatolickim rozpoczyna siÄ™ kolÄ™da, czyli skÅ‚adanie wizyt duszpasterskich przez duchownych w domach parafian (w KoÅ›ciele wschodnim kolÄ™da rozpoczyna siÄ™ 6 stycznia).

CharakterystycznÄ… cechÄ… Å›wiÄ…t Bożego Narodzenia jest Å›piew kolÄ™d, zwÅ‚aszcza w krajach sÅ‚owiaÅ„skich, z czym wiąże siÄ™ także zwyczaj kolÄ™dowania, przeważnie przez dzieci i mÅ‚odzież, to znaczy obchodzenia domów ze Å›piewem kolÄ™d i skÅ‚adaniem życzeÅ„. W KoÅ›cioÅ‚ach wschodnich akcent poÅ‚ożony jest na narodzenie Chrystusa w ciemnej grocie, z której zajaÅ›niaÅ‚a Å›wiatÅ‚ość, to znaczy Chrystus (o czym mówi ikonografia Å›wiÄ™ta); równoczeÅ›nie ciemna grota przywoÅ‚uje grób Chrystusa i mówi o zbawieniu czÅ‚owieka.