Iwona Kowalska - Matis - Foto: Arch. domowe

- Zaledwie 3,3 procent z całej puli odszkodowań wypłaciliśmy osobom prowadzącym działalność gospodarczą. Przedsiębiorcy tylko 34 razy złożyli w pierwszych trzech miesiącach tego roku wnioski o odszkodowania z tyłu wypadku przy pracy – mówi Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na dolny m Śląsku.

– W tym samym czasie mieszkańcy naszego regionu, którzy są zatrudnieni na umowach o pracę i umowach cywilno–prawnych złożyli aż 953 wniosków – dodaje.

Rzeczniczka przypomina, że oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy przysługuje każdemu ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Przysługuje ono również uprawnionym członkom rodziny osoby zmarłej wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Wysokość jednorazowego odszkodowania to 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Obecnie 1 proc. uszczerbku na zdrowiu wynosi 1033 zł. Stopień tego uszczerbku oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ocenia lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS, po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji.

W celu uzyskania odszkodowania, należy złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kompletny wniosek. Powinien on zawierać wniosek o jednorazowe odszkodowanie, protokół powypadkowy wraz z dokumentacją, sporządzony i zatwierdzony przez zakład pracy oraz wypełniony przez lekarza druk OL-9, zawierający adnotację, że leczenie i rehabilitacja zostały już zakończone.

- Przypominam, że od 1 stycznia 2020 obowiązuje nowy wzór protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Pomimo upływu prawie dwóch lat od zmiany przepisów w tym zakresie, do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nadal wpływa dużo wniosków o odszkodowanie, do których załącznikiem jest protokół sporządzony na starym wzorze – wyjaśnia Kowalska-Matis.

- Powoduje to konieczność przeprowadzania postępowania wyjaśniającego oraz przedłużenie terminu na załatwienie sprawy a tym samym późniejszą wypłatę odszkodowania czyli jeżeli ulegliśmy wypadkowi przy pracy po 1 stycznia 2020 r. - protokół ma być sporządzony na nowym wzorze - mówi.

Odszkodowanie powypadkowe to nie jedyne wsparcie na jakie można liczyć ze strony ZUS – pod warunkiem, że pracuje legalnie i od jej pensji jest odprowadzana składka na ubezpieczenie wypadkowe.

- O świadczenie z ZUS w związku z wypadkiem przy pracy czy chorobie zawodowej może ubiegać się każda osoba, która podlega ubezpieczeniu wypadkowemu. Przypominam, że jest ono obowiązkowe dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, umowę zlecenie, agencyjną, czy uaktywniającą, a także dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą Niestety ubezpieczeniu wypadkowemu nie podlegamy zawierając umowę o dzieło. Jeżeli więc nie wiemy, czy nasz pracodawca zgłosił nas do ubezpieczeń społecznych i w jakim zakresie - warto to sprawdzić – wyjaśnia Kowalska-Matis.

Wystarczy założyć swoje indywidualne konto na portalu PUE ZUS lub wybrać się do najbliższego ZUS. Dzięki temu mamy pewność, że w razie nieszczęścia możemy liczyć na świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z wykonywaną pracą i spowodowało uraz lub śmierć.

- Jeśli doszło do takiego zdarzenia, ważne jest, aby postępowanie powypadkowe przebiegło w sposób przepisowy, a dokumentacja powypadkowa była sporządzona rzetelnie. Od tego zależy, czy ubezpieczony będzie miał prawo do świadczeń odszkodowawczych - przestrzega rzeczniczka.

W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę zdarzenie to zgłaszamy pracodawcy. Jego obowiązkiem jest przeprowadzić postępowanie powypadkowe, a w ciągu 14 dni od daty wypadku sporządzić protokół powypadkowy. W przypadku osób zatrudnionych na umowę zlecenie czy agencyjną przeprowadzenie postępowania powypadkowego należy do obowiązków podmiotu, na rzecz którego wykonywana była praca bez nawiązanego stosunku pracy. Jeśli poszkodowany jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność lub współpracuje z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, bądź jest zatrudniony na podstawie umowy uaktywniającej, to postępowanie powypadkowe przeprowadzi, właściwy ze względu na siedzibę prowadzenia działalności (lub miejsce sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 3), ZUS.

Po ustaleniu wszystkich okoliczności i przyczyn wypadku, nie później niż w ciągu 14 dni od zawiadomienia o wypadku, podmiot prowadzący postępowanie powypadkowe, zobowiązany jest sporządzić kartę wypadku.

Jak ważne są ubezpieczenia społeczne przekonujemy się wówczas, gdy z powodu choroby, niezdolności do pracy, czy opieki nad chorym członkiem rodziny nie możemy wrócić do pracy. Co istotne w przypadku wypadku przy pracy ze świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego możemy skorzystać już od pierwszego dnia naszego ubezpieczenia. Z tego funduszu wypłacanych jest kilka rodzajów świadczeń, w tym zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy, w tym renta szkoleniowa, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej – dla sieroty zupełnej, pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.100 procent zasiłku chorobowego.

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego (także za czas pobytu w szpitalu) jest wyższy niż zazwyczaj z ubezpieczenia chorobowego, bo wynosi 100% podstawy wymiaru (przeciętnego wynagrodzenia lub przychodu za ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych). Jeśli choroba się wydłuża to chory może skorzystać ze świadczenia rehabilitacyjnego przysługującego maksymalnie przez 12 miesięcy. Ono również jest wyższe niż to wypłacane z ubezpieczenia chorobowego i wynosi też 100% naszego średniego wynagrodzenia.

Niewiele osób wie o tym, że z funduszu wypadkowego pokrywane są także koszty leczenia stomatologicznego i wykonania szczepień ochronnych (nierefundowanych na podstawie odrębnych przepisów), na które skierował ubezpieczonego lekarz orzecznik – na wniosek lekarza prowadzącego, a także koszty zakupów wyrobów medycznych poniesionych przez ubezpieczonego w wysokości nierefundowanej przez NFZ, czy badań, na które ubezpieczony został skierowany przez płatnika składek, np. pracodawcę, aby ustalić zawartość alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie.

Jeśli osoba w wyniku wypadku czy choroby zawodowej doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu może starać się o jednorazowe odszkodowanie.

Uwaga!

ZUS nie przyzna świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, jeżeli osoba umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa naruszyła przepisy o ochronie życia i zdrowia i udowodniono, że to była jedyna przyczyna wypadku. Również w sytuacji, gdy pracownik przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku, ponieważ był nietrzeźwy, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych. Nie dotyczy to członków rodziny ubezpieczonego, którzy w takich przypadkach zachowują prawo do świadczeń.

Więcej informacji dotyczących wysokości kwot jednorazowego odszkodowania można znaleźć na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.