25 maja w miastach w Polsce i za granicą odbędą się uroczystości w ramach projektu „Nazwijmy ich po imieniu” organizowanego przez Fundację „Żołnierzy Wyklętych” i Dolnośląską Inicjatywę Historyczną.
Celem akcji jest upamiętnienie wszystkich tych, którzy – podobnie jak rotmistrz Witold Pilecki – nigdy nie porzucili marzeń o wolności i nie wahali się zaryzykować życia, aby wystąpić przeciw nieludzkiemu systemowi.

W projekcie biorą udział miasta: Wrocław, Kraków, Szczecin, Londyn, Berlin, Wilno, Łódź, Zawiercie, Goerlitz, Piła, Warszawa.

Data realizacji projektu ma charakter symboliczny  - 25 maja br. mija 65. rocznica śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego - „ochotnika do Auschwitz”. W każdym z miast uroczystości rozpoczną się o podobnej porze -  godzinie 21.30, o której rozstrzelano rotmistrza Pileckiego.

Inicjatorzy akcji chcą przypomnieć sylwetkę rotmistrza Witolda Pileckiego, ale także m.in.:

· Szmula Zygelbojma, który 12 maja 1943 roku w Londynie popełnił samobójstwo w proteście przeciw obojętności aliantów wobec Holocaustu,

· Wilma Hosenfelda - Niemca, który pomagał Polakom i Żydom, zamordowanego przez Sowietów,

· Thoma Arnautoiu - partyzanta rumuńskiego, straconego w 1959 r.,

· Juozasa Luksa, który zginął w 1951 r. walcząc przeciwko okupacji sowieckiej,

· Raoula Wallenberga, który uratował przed zagładą 30 tys.  Żydów węgierskich, zginął w Gułagu.           

Wszystkie te postacie zostaną zaprezentowane w filmie przygotowanym przez Fundację „Żołnierzy Wyklętych”, który będzie pokazany na wrocławskim Rynku.

 

Program uroczystości „Nazwijmy ich po imieniu”:

Miejsce: Rynek we Wrocławiu (koło fontanny)

21.00 – projekcja filmu dokumentalnego „Witold” – reż. Tadeusz Pawlicki

21.25 – wspomnienia płk. Jerzego Woźniaka – prezesa wrocławskiego Światowego Związku Żołnierzy AK

21.30 – minuta ciszy

21.32 – film „… nazwijmy ich po imieniu”           

Partnerami akcji są: Instytut Pamięci Narodowej, Narodowe Centrum Kultury, Uniwersytet Łódzki, Drukarnia Nr 1, Azaf.

Patroni medialni: TVP, TVP Historia.





NAZWIJMY  ICH  PO  IMIENIU….

1) Rtm. Witold Pilecki

Walczy z nawałą bolszewicką w 1920 roku i w kampanii wrześniowej przeciwko Niemcom. Organizuje konspirację. Daje się uwięzić w Oświęcimiu, gdzie organizuje ruch oporu przygotowuje plany uwolnienia więźniów. Ucieka i informuje świat o Holocauście. Walczy w Powstaniu Warszawskim. Dostaje się do niewoli a po kapitulacji Rzeszy d II Korpusu we Włoszech. Jesienią 1945 roku wraca do raju i organizuje wywiad w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego, zbiera informacje o systemie represji, aresztowany 8 maja 1947, skazany na śmierć zostaje rozstrzelany 25 maja 1948 o godzinie 21.30.

2) Wilm Hosenfeld

Oficer niemiecki poznaje w 1939 roku jak naprawdę wygląda okupacja, następnie czym jest Holocaust. Widzi zagładę Getta Z narażeniem życia ratuje wielu Polaków i Żydów, w tym Władysława Szpilmana. Pisze: „Staram się ratować każdego”. W 1945 roku dostaje się do niewoli sowieckiej. Mimo starań nie zostaje zwolniony. Dla Sowietów jest zbrodniarzem. Umiera 13 sierpnia 1952 w obozie pod Stalingradem.

3) Raoul Wallenberg

Szwedzki arystokrata. W lipcu 1944 roku zostaje wysłany na Węgry jako sekretarz ambasady Szwecji z misją od Czerwonego Krzyża i Światowej Rady Żydów by ratować Żydów przed Holocaustem. Informuje aliantów o dyslokacji wojsk niemieckich na Bałkanach, ratuje ok. 15 tys. ludzi, tworząc eksterytorialne, szwedzkie budynki dla Żydów. Zostaje aresztowany przez Sowietów 17 stycznia 1945 roku i słuch o nim ginie. Może został rozstrzelany 17 lipca 1947 roku a może jako więzień 040812 żył jeszcze w specjalnym obozie w latach sześćdziesiątych, Związkiem Sowieckim rządził Leonid Breżniew, oficer, który go aresztował.

4) Szmul Zygielbojm

Jest członkiem kierownictwa robotniczej partii żydowskiej Bund. Po 1939 roku organizuje ruch oporu. W 1940 roku przedostaje się na Zachód. Zostaje członkiem polskich władz na uchodźctwie. Bezskutecznie usiłuje uzyskać pomoc od aliantów dla ludności żydowskiej ginącej w holocauście. Po powstaniu w Getcie Warszawskim, w poczuci solidarności z walczącymi i w proteście wobec obojętności aliantów popełnia samobójstwo

5) Juozas Lukša

Już w gimanzjum w 1940 roku przystąpił o konspiracji antysowieckiej. Został aresztowany ale uwolnił go wybuch wojny. W czasie okupacji nemieckiej działa w konspiracji w Kownie. Od początku drugiej okpacji sowieckije organizuje ruch oporu. W 1946 idzie walczyć z bronią w ręku do partyzantki. W 1947 roku jako emisariusz przez Polskę i Skandynawię dostaje się do Londynu i Paryża. W 1950 roku wraca walczyć dalej. Ginie w walce w lesie jesienią 1951 (tam w lesie jest jego pomnik).

6) Toma Arnăuţoiu

Po ukończeniu szkoły oficerskiej walczy na froncie Zachodnim przeciw Niemcom, zostaje ranny. Wiosną 1949 roku organizuje oddział partyzancki w górach. Walczy razem z żoną bratem i ojcem 9 lat. Zostaje aresztowany w 1958 roku i po roku śledztwa skazany na śmierć i rozstrzelany 18 lipca 1959 roku o g. 21 co 15 min. Jego żona Maria Plop skazana na dożywocie umiera w więzieniu. Ich dwuletnia córka Joanna  zostaje oddana do domu dziecka i dowiaduje się kim jest w roku 1990.


7) Nikoła Petkow

Przywódca partii chłopskiej, przeciwnik sojuszu z III Rzeszą. Jego ojciec i brat zginęli w zamach politycznych. W styczniu 1945 roku staje na czele legalnej opozycji antykomunistycznej. W październikowych wyborach 1946 roku, mimo licznych fałszerstw, wprowadza do parlamentu 99 posłów opozycyjnych. W parlamencie piętnuje terror komunistyczny. Zostaje aresztowany w parlamencie 5 czerwca 1947 roku i skazany na śmierć 16 sierpnia. Po uznaniu przez USA rządu komunistycznego zostaje powieszony powieszeni 23 września 15 min po północy.