W latach 1975 – 1993 pracował na stanowisku kuratora oświaty. Od 1993 roku aktywnie uczestniczył w kształtowaniu legnickiego życia akademickiego. Pełnił funkcję kanclerza w Wyższej Szkole Technicznej, Wyższej szkole Menadżerskiej, a do ostatnich dni przed chorobą w Wyższej Szkole Medycznej.
Legniczanie pamiętają Czesława Kowalaka również jako miejskiego radnego. Był współautorem nazwania jednej z ulic imieniem Benjamina Bilsego. Znana jest też jego działalność w Towarzystwie Przyjaciół Dzieci. Był organizatorem pierwszego rodzinnego domu dziecka w Legnicy, ośrodka adopcyjno – opiekuńczego i drugiego na Dolnym Śląsku przedszkola dla dzieci z wadami wzroku.
Przez wiele lat działał także w Polskim Towarzystwie Turystyczno – Krajoznawczym. Był też założycielem i prezesem Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego w Legnicy.
Czesław Kowalak był wielkim społecznikiem. W 1957 roku założył działające do dzisiaj Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wespół z Tadeuszem Gumińskim był współautorem pierwszej i drugiej „Monografii historycznej miasta Legnicy”. W jego dorobku znalazło się wiele artykułów opublikowanych w „Szkicach Legnickich”.
Skatalogował i opisał legnickie pomniki i tablice. Dzięki jego determinacji powstała też publikacja o legnickich sztandarach.
Czesław Kowalak odszedł po długiej i trudnej walce z chorobą nowotworową. Na zawsze pozostanie w pamięci wielu legniczan. O dacie i miejscu ostatniego pożegnania poinformujemy.